Du Fu: „Forteca o ośmiu stronach”

Wracamy dzisiaj do Du Fu.

八陣圖
功蓋三分國， 名成八陣圖。
江流石不轉， 遺恨失吞吳。

Forteca o ośmiu stronach¹

Bohaterskie czyny podzieliły na trzy części państwo,
jego imię zbudowane na fortecy o ośmiu stronach.

Wielka rzeka kamieni nie poruszyła,²
wieczny żal stracić szansę na Wu.³

—
¹ Dosłownie mapa ośmiu oddziałów. To dosyć złożona gra słów. Forteca o ośmiu bokach miała się znajdować w Chengdu, stolicy Państwa Shu w Epoce Trzech Królestw (220-265), którego premierem był, Zhuge Liang (181 – 234). Z kolei Zhuge Liang zastosował z sukcesem kilkakrotnie defensywną formację ośmiu oddziałów, ustawionych na wzór taoistycznej mapy przedstawiającej porządek kosmologiczny świata. Oddziały w formacji nosiły nazwy odpowiadającym im na mapie elementom: Niebo, Ziemia, Wiatr, Zimno, Smok, Tygrys, Ptak i Wąż. Pozostałości fortecy w Chengdu nie pozwalają ocenić, czy i ona była zbudowana z zastosowaniem podobnego porządku, ale tradycja i wiersz Du Fu każą wierzyć, iż tak było.
² Jedną z technik oblężniczych w tym okresie było zmienianie biegu rzek tak, aby zalać oblegane miasto. Mury w tym okresie były wciąż budowane z ubitej ziemi, jedynie okładane z zewnątrz kamieniami lub cegłą, co powodowało, że po zalaniu wodą często się waliły pod własnym ciężarem.
³ Wu to konkurencyjne państwo, którego Zhuge Liang nie zdołał pokonać.